Cumartesi, 20 Nisan 2024

Yazdır

CEVİZ

Bodur ceviz yada bodur anaçlı ceviz.

YOK BÖYLE BİR ŞEY

"BODUR CEVİZ YADA BODUR ANAÇLI CEVİZ"

Ülkemiz de son yıllarda moda olan ve diğer BİRKAÇ MEYVE TÜRÜNDE OLAN BODUR MEYVECİLİK BODUR ÇEŞİTLER, vs nin cevizle yakından uzaktan hiç bir ilgisi yoktur. Çok net bir ifadeyle CEVİZDE BODURLUK YADA BODUR ÇEŞİT YOKTUR.

Modern meyveciliğin temel hedefi hiç şüphesiz birim alandan kaliteli ve bol ürün elde etmektir. Bu yönde tüm dünyada oluğu gibi ülkemizde de bir çok araştırma ve çalışma yapılmış ve yapılmaya devam etmektedir.

Bu amaca yönelik olarak yapılan araştırmalar sonucunda bazı meyve türlerinde (özellikle Elma , Kiraz) bodurluk sağlayan anaçlar elde edilmiştir. Bu bodur anaçlar; üzerlerine aşılanan çeşitlerin vegatatif (yeşil aksam) olarak daha az gelişmesini yani daha küçük boylu kalmasını sağlamaktadır. Böylece birim alana daha çok sayıda fidan dikme şansı elde edilmektedir. Ayrıca bodurlaştırıcı etkisi sağlanan meyve türlerinde birim alandan daha çok ürün eldesi yanında daha erken meyveye yatma bazı çeşitlerde de kaliteye olumlu etki sağladığı görülmüştür.

Bodur meyve yetiştiriciliğinin en temel faydası birim alana daha çok fidan dikerek, daha erken, daha az masrafla daha çok ürün elde etmektir

Ancak bu temel amacı ve faydası yanında Ceviz meyve türünde şu ana kadar bodur ceviz çeşidi yada bodurlaştırmayı sağlayan herhangi bir anaç geliştirilmemiştir yada elde edilememiştir hatta bazı araştırıcılar ceviz gibi bazı meyve türlerinde buna karşı bile çıkmaktadırlar. YANİ CEVİZDE YOK BÖYLE BİR BODURLUK.

Modern meyveciliğin temel amacına yönelik olarak yıllar önce geliştirilen bodur anaçlar en yaygın olarak elma yetiştiriciliğinde kullanılmaktadır. Yani uzun yıllardır tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de en yoğun biçimde bodur anaç (M-9, M-106 gibi) elma yetiştiriciliğinde kullanılmaktadır.

Son yıllarda kiraz yetiştiriciliğinde de bodur anaç (Gisela, MaXma gibi anaçlar) kullanılmaya başlanmıştır. Bu anaçlar üzerine aşılı kiraz yetiştiriciliği son yıllarda ülkemizde hızla yaygınlaşmaktadır. Hiç şüphesiz bu anaçlar kiraz yetiştiriciliğimize olumlu yönde bir çok katkı sağlayacağı beklenmektedir. Ayrıca bazı meyve türlerinde (armut, şeftali gibi) de bazı anaçların bodurlaştırıcı etkisinden faydalanılmaktadır.

Ancak şu an halihazırda ceviz yetiştiriciliğinde tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de bodurlaştırıcı etkiye sahip yani bodur anaç, yada bodur ceviz çeşidi bilinmemektedir, kullanılmamaktadır. Net ifadeyle ceviz yetiştiriciliğinde ne bodur anaç bulunmaktadır nede bodur ceviz çeşidi bulunmaktadır. Şu ana kadar Dünya ve Ülkemiz literatüründe ve kaynaklarında bodur ceviz diye bir olay yoktur henüz bodur anaçlı ceviz yada bodur ceviz çeşidi ıslah edilmemiştir.

Ülkemiz de yoğun bir şekilde, bodur ceviz ya da salkım ceviz (şu an Topak ve Maraş- 12 ceviz çeşitleri dışında salkım ceviz bilinmemektedir) gibi çok değişik ceviz çeşitlerinin olduğu yada bu iddiayla ceviz çeşitlerinin pazarlandığı bilgileri ortalıkta dolaşmaktadır. Yok böyle bir şey, cevizde şu an bodurlaştırıcı etkiye sahip anaç ya da çeşit yoktur bu yüzden ceviz bahçesi tesis edecek yetiştiricilerimizin ya da yetiştirici adaylarının bahçe tesis ederken bu konuda dikkatli davranmaları, bodur ceviz safsatalarına inanmamaları kendi menfaatlarına olacaktır.

Sonuç olarak modern meyvecilikte olduğu gibi ceviz yetiştiriciliğinde de bahçe tesis ederken dikkat edilecek en önemli husus; güvenilir, standart, ismine doğru, kaliteli ve verimli çeşitle aşılı fidan seçimidir. Ancak bu şekilde en rantabıl bir üretim yapılıp en ekonomik gelir elde edilebilir.

Ülkemiz ve dünya ceviz yetiştiriciliğinde söz sahibi ülkelerin hiç birinde şu an "BODUR CEVİZ" diye bir olgu yoktur. Ceviz yetiştiren yada yetiştireceklerin; şu an tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de bodur ceviz diye adlandırılan bir çeşidin yada ceviz anacının olmadığını, bilmeleri faydalarına olacaktır. Ayrıca diktikleri ceviz ağaçları üzerinde ona göre beklenti içinde olmaları gerektiğini bilmelidirler.


CEVİZ YETİŞTİRİCİLİĞİ

Ceviz ağacı , meyvesi ve kerestesi yönüyle oldukça önemlidir.Ayrıca yeşil kabuğundan ve kökleriden boya elde edilmektedir.Ceviz meyvesinde en fazla A vitamini bulunur (30 I-U ). Yağ oranı ise % 60 ‘ ın üzerin-dedir.Cevizin kuru ve taze tüketime uygun çeşitleri vardır.Ceviz ; 800-1800 saat soğuklama ihtiyacı gösterir.Ceviz ağacı ; -25 oC , + 38 oC 'ye kadar dayanıklılık gösterir.


BAHÇE TESİSİ VE BAKIMI
Ceviz ağaçları ; toprak bakımından seçici olmamakla beraber taban suyu seviyesi kışın 2,5-3m.'den yukarı çıkmayan , fazla su tutmayan gevşek, süzek, çakıllı,alüvyial topraklardan hoşlanır.Cevizin kirece dayanıklılığı fazla dır.Yüksek taban suyu ceviz ağacının gelişmesinin aksamasına, yaprak ların damar aralarının açık yeşil, damarlarının kahverengi renk almasına ,


sürgün uçlrının kurumasına , bir kaç yıl içersindede ağacın kurumasına yol açar.Ceviz bahcesi aşılı fidanlarla tesis edilir.Sulama imkanı olmayan yerlerde çöğürler ,arazideki yerlerinde yerleştirilip sonra aşılanırlar

Dikim aralıkları zayıf topraklarda ve yamaç arazilerde 10X10 m.;

kuvetli , taban yerlerde ise dikim aralığı 12-14 m olarak ayarlanmalıdır.

Fidanlar 60cm.çap ve 60cm .derinlikte açılacak çukura dikileceklerdir.Çukurun dibine 100-150'şer gram süper fosfat ve potasyum sülfat gübreleri konulduktan sonra çukurdan çıkan toprağa yanmış hayvan gübresi karıştırılarak , fidanlar aşı noktası dışarda kalacak şekilde dikilmeli, yanına dikilecek hereğe bağlanmalıdır.Aşılı fidanlar 4-5 yaşından itibaren verime başlar.Dikim aralıklarını ise 10-12 yaşından sonra doldururlar.Bu zaman zarfında ara ziraatı yapılabilir.( vişne,uygun yerlere fındık,taban yerlerde tek yıllık bitki.)Ceviz ağacının en iyi anlaşacağı kültür bitkisi asmadır. Fidanların ilk dikim yılında ve imkan bulunan yerlerde yılda en az bir defa sulama yapılır. Sonbaharda bir defa derin ,ilkbaharda torak zemininin uygun olduğu dönemde yüzlek sürüm yapılır.Fidanlar dikimde 4-5 göz üzerinden budanırlar .İlk yılın kış budamasında doruk dal 180cm'den kesilr. Doruk dalın tepe kısmına yakın boyunlu gözler koparılır. Seçilen ilk ana dalın altındaki kuvvetli sürgünlerde uç alma yapılır. Ancak HARTLEY gibi terminal tomurcukları verimli olan çeşitlerde uç alma yapılmaz. ÜRÜN BUDAMASI : Ceviz ağaçlarında verimi artırmak üzere taç içerisini sıklaştıran fazla kalınlaşmamış dallar dipten, taç yüzeyini oluşturan dallar da 2-3 yıllık dal seviyelerinden budanarak seyreltimelidir. Ürün budamasında daima çıkarılan dalın kalınlığının bırakılan daldan ince olmasına özen gösterilmelidir.Ceviz ağacı 100-150 sene gibi ömre sahiptir.Tekniğine uygun tesis edilmiş bahçelerde ağaç başına verim 120-150kg olmaktadır.STANDART CEVİZ ÇEŞİTLERİNDE ARANAN ÖZELLİKLER:Ağacın erken meyveye yatması,Periyodisite göstermemesiAğacın verimli olması Soğuklar ve güneş yanıklığına karşı dayanıklı olması,Ağacın sağlıklı bir gelişme göstermesi ,hastalık ve zararlılara karşı dayanıklı olması, Meyve iriliği, tüketimi taze olarak yapılacak ceviz tipleri için çok iri (çap ortalaması38.1mm.'den büyük) kurutmalık cevizler için iri-orta (çap ortalaması 29.1mm.'den büyük) meyve şekli düzgün oval; iriliği mütecanis, kabuklu tane ağırlığı 10g' dan fazla olması gereklidir. Meyve kabuğu açık ve parlak renkli,düzgün iki parçanın birbirine sıkıca yapışmış olması, ince olup kolayca kırılması gereklidir. İç kabuktan kolaylıkla bütün olarak çıkmalı , iç randımanı %50'den , iç ağırlığı 5 g'dan fazla,iç rengi çok açık olmalıdır.İç, kabuk boşluğunu tamamen doldurmalı , büzülme yapmamalıdır.Ceviz içinde bulunan total yağ miktarı kuru maddenin %70'inden çok olmamalıdır. Cevizlerde tohum anacı olarak halen BALABAN çeşidi kullanılmaktadır.

BAZI ÖNEMLİ CEVİZ ÇEŞİTLERİ:

ÇEŞİDİ
ÖZELLİĞİ
TOZLAYICISI

Yalova 1
Akdeniz ve Ege dışındakitüm bölgelere önerilir. Taze ve olarak tüketilir.Eylül sonunda hasat edilir.
Yalova 2 Yalova 4

Yalova 2
Taze tüketimeelverişlidir. Kaydadeğer hastalık , zararlı, soğuk ve güneş yanıklığı zarar.
Yalova 1

Yalova 3
Kuru olarak değerlendirmeye uygundur. Eylülsonunda hasat edilir. Hastalık ve zararlılaramukavimdir.
Yalova 4

Yalova 4
Erkek ve dişi çiçekler birbirine yakın olgunlaşır.Kuru iç olarak tüketime elverişlidir.eylül sonundahasat edilir
Yalova1 Yalova 3

Şebin
Tomurcuklar geç patlar iç kuru ceviz olarak tüketilmeye elverişlidir.


Bilecik
Tomurcuklar geç uyanır. Lezzetlidir.İçkuru ceviz olarak tüketilir. Eylül sonlarında hasatedilir.


1974/4
İç ceviz olarak tüketilir.
Yalova 4

1974/7
Taze tüketim için elverişlidir.Meyve çok


Franguetta
İlkbaharda geç uyanır. Kış soğuklarına dayanıksızdır.


Hartley
Oldukça geç uyanır.Kabuklu olarak satılır.İç kuru ceviz olarak tüketime elverişli, Eylül ortalarında hasat edilir.


Payne
İlkbaharda erken uyanır. Çok verimlidir. Hastalık ve zararlılara hasastır.iç kuru ceviz olarak tüketilir.Eylül sonunda hasat edilir.


Ashley
Payne'ye benzer verim ve kalitede üstündür.Yan tomurcuklar %80 verimlidir.


Midland
Meyve şekli oval ,üniform değil , kabuk rengi açık esmer, pürüzlülük orta, kabukta yapışma çok iyi
iç kuru ceviz olarak tüketime uygundur.Eylül'ünikinci yarısında hasat edilir.

HASTALIK VE ZARARLILARI:

Cevizlerde görülen en yaygın hastalık Karaleke , zararlı ise iç kurdudur. Şubat ayı içersinde %1.5-2'lik Bordo bulamacı ile bütün gövde ve dallar

yıkanmalı, yere dökülmüş olan yapraklar , kurumuş dallar toplanarak yakılmalıdır. Mantar enfeksiyonuna karşı Mayıs ve Hazinan aylarında koruyucu olarak iki ilaçlama yapılmalıdır.(%0,5 lik bakırlı ilaç). Meyveler can eriği iriliğini alınca Haziran ayı içersinde atılacak bakırlı ilaç ile iç kurduna karşı insektisit de tatbik edilmelir.Yine Temmuz ayının başında ve sonunda kabuk sertleşmeden önce2 defa fungusit ve insektisit karışımı tatbik edilmelidir.

 


ADA TARIM ve ZİRAAT BANKASI İşbirliği ile "0" faizle sulama kredisi projeleri (Ücretsiz) hazırlanır ve uygulaması yapılır.

7 Yıl Vadeli kapama meyve bahçeleri kurulumu yapılır.